 |
| Afb.: boerderij in Noordwijkerhout “Willem Hendrik van der Nat” |
"Het verhaal over de Leidse Haagse Scholers Chris van der Windt en Arend Jan van Driesten is niet compleet zonder het overzicht over het leven en het werk van de Leidse kunstenaar Willem Hendrik van der Nat. Gerekend naar zijn leeftijd is hij een halve generatie ouder en om die reden heeft hij meer gemeen met de derde generatie van de Haagse School.
Tot die generatie kunstenaars behoren Floris Verster, George Hendrik Breitner, Nicolaas Witsen en Isaac Israëls.
Hij wordt op 14 september 1864 in Leiden geboren en volgt al vroeg een opleiding tot lithograafbij de steendrukker C. Bos. Daarna volgt een cursus tekenen bij de Leidse tekenmeester T. W. Ouwerkerk. Kort daarop vertrek van der Nat naar Den Haag voor de avondcursus aan de Haagse Academie. Als bijverdienste maakt hij boekillustraties bij de uitgever Bolle in Rotterdam.
In 1891 treedt hij in het huwelijk met Katharina Bakker en het echtpaar vestigt zich in Leiden. Omstreeks die tijd begint zijn loopbaan als kunstenaar. Weliswaar blijft hij nog vrij lang illustraties maken onder andere voor de Koninklijke Drukkerij Lankhout in Den Haag. Daarnaast maakt hij ook nog enige tijd politieke prenten voor de Groene Amsterdammer en Uilenspiegel onder het pseudoniem “Soranus.
In 1897 verhuist hij voor een paar jaren in Amsterdam. Rond 1900 vestigt van der Nat zich voorgoed in Leiden waar hij wordt opgemerkt door de kunstcriticus H. P. Bremmer, adviseur van Mevrouw Hélene Kröller-Müller. Zij ondersteunt hem financieel en via deze weg komen zo’n 70 tekeningen van van de Nat in het bezit van het latere Rijksmuseum Kröller-Müller.
Veel werk van hem wordt via de kunsthandel Kruger naar Engeland en Amerika verkocht. In Amerika wordt zelfs een boekje aan hem gewijd “The Art of William Henry van der Nat.” Anders dan zijn tijdgenoten was hij van begin af aan niet meer in het landschap geïnteresseerd. Het liefst schilderde hij dieren in hun natuurlijke omgeving waarbij hij het landschap slechts als achtergrond gebruikt. Van der Nat was een echte dierschilder. Hij hield van dieren en als volgeling van de Haagse School bracht hij iets nieuws. Dat maakt zijn werk dan ook heel bijzonder.
Zijn schilderij van een “pas gestorven geitje” is van een bijna onaardse schoonheid. Iemand die hierbij denkt aan een smakelijk hapje gebraden geitebout pleegt heiligschennis. Een andere afwijking van het Haagse voorbeeld is zijn keuze voor kleur. Niet het Haagse grijs maar bruin was het uitgangspunt van zijn palet. De andere kleuren voor zijn palet worden daarop afgestemd. Willem Hendrik van der Nat durfde ook al meer met kleur. Van der Nat overlijdt in Leiden op 11 juli 1929."
