De Intuïtie van een Noordwijkse Blogger, Janikulum kiest Janus met het Dubbele Gezicht

 

.

De Verkiezingen! Of ik meedoe? Het heeft er nog om gespannen...........twijfel nóg..........maar de dag is nog lang en de uitslag nog ver..........het is dit oude stukje tekst, zorgvuldig tussen mijn aantekeningen bewaard. Numa Pompilus : kies je voor een vreedzame samenleving..... wordt het maart of wordt het januari, wordt het Mars of een lachende derde.........Janus Geminis, de god met het dubbele gezicht.......mogen we de juiste kiezen! Leest u dan verder.........een visie uit 1917........ één volle eeuw geleden......een samenvatting van vele eeuwen samenleving.........wat voegt u daaraan toe?

JANUARI-FOLKLORE . De Romeinen begonnen aanvankelijk het jaar met de maand Maart, toegewijd aan Mars, hun krijgsgod. Daarvandaan dat December bij hen de tiende maand heette. Volgens sommigen zou deze kalenderwijziging het werk geweest zijn van den tweeden koning der Romeinen, Numa Pompilius!
Januari dankt zijn naam aan Janus, den Claviger of sleuteldrager, wiens borstbeeld met twee aangezichten te Rome bij deuren en poorten geplaatst werd, zoodat hij tegelijk naar binnen en buiten kon zien. Niet altijd waren die twee gezichten gelijk; soms vertoonde het één jeugdige trekken, het ander de kenmerken van den ouderdom, ook wel was het één mannelijk en het ander vrouwelijk.

 De tempel van Janus bij het Forum werd geopend, zoodra er oorlog was uitgebroken, en niet eerder gesloten, voordat de vrede hersteld bleek. Doch niet alleen bij het dreigen van een oorlog riepen de Romeinen god Janus aan; in het algemeen begonnen zij geene belangrijke onderneming, zonder dat zij om zijn'gunst hadden gesmeekt. Janus Geminus (Janus met het dubbele gezicht) droeg dan ook kennis niet alleen van het verleden maar ook van de toekomst. Oorspronkelijk zou Janus koning van Latium zijn geweest, waar hij aan den Tiber een stad stichtte, die den naam kreeg van Janiculum. Hij herbergde Saturnus, toen deze vluchtte voor Jupiter en de bevrijde Titanen. In Vergilius' heldendicht over Aeneas leest men dan ook volgens de vertaling van Vondel: „Saturnus, vlughtigh voor Jupijns wapenen, en uit zijn Rijck in ballingschap gedreven, quam eerst van den hemelhoogen Olymp herwaert. Dees tuchtighde dien onleerzamen aert, op steile bergen verstroit, en gaf hun wetten, en wou dat men het lant Latium, of schuilhoeck, zou heeten, naerdienhy in dien hoek veiligh gescholen had!" En in hetzelfde boek: „Behalve dit ziet ghy hier deze twee steden, met hare omgeworpe muren, een overschot en de gedencktekens der oude voorvaderen. Vader Janus stichte d'eene, Saturnus d'andere stadt; deen hiet Janikulum, d'ander Saturnie."

Dankbaar voor de hem verleende gastvrijheid, zou Saturnus aan de bewoners van Latium de zegeningen van de deugd en van de beschaving hebben leeren kennen, terwijl hij hun wetten gaf en hen onderwees in den landbouw.

Toen brak voor Italië de gouden eeuw aan, door den griekschen dichter Hesiodus in zijn leerdicht „Werken en Dagen," dat D. J. van Lennep vertaalde, beschreven als volgt:

Zalig was die eeuw op aarde, steeds in vergenoegen rijk.
't Heil der vrome stervelingen was aan 't heil der Goön gelijk.
Niemand kende zorg of moeite; niemand vreesde voor gevaar;
Hoe de jaren mogten klimmen, de ouderdom viel niemand zwaar.
Hand en voet bleef onbezweken, vast en vlug als in de jeugd.
't Sterven was een zacht ontslapen na een leven vol geneugt.
Immers gaf voor 't Gouden menschdom de aarde mild haar schatten bloot.
Elk mogt onbenijd genieten wat der Goden gunst hem bood.

Ovidius schilderde voor de Romeinen dat gelukkig tijdvak in dezelfde kleuren uit. Maar tot de gaven, die Saturnus aan Janus schonk, behoorde ook de kennis van het verleden en de toekomst.

bron: Van onzen tijd jrg 17, 1916/1917, no 15

 Mooi toch........of slechts ijdele woorden............